Normen en waarden zoek in noordelijk wielerpeloton

Als altijd is julimaand wielermaand. De grote jongens peigeren zich drie weken lang af in de Tour de France, terwijl er de kleine luiden in de wereld van het cyclisme op jacht gaan naar eer en roem in de regio. In het Noorden zit de 31^ste editie van de Noordenveld-Westerkwartier Zesdaagse er inmiddels weer op en maakt Roden zich deze week op voor haar traditionele wielerfeest, de Lus van Roden (anno 1971). Dat wordt vrijdag weer een drukke bedoening voor de deur van café Onder de Linden, het sfeervolle epicentrum van de Lus.

De sfeer langs de kant is beter dan op het parcours. Want het noordelijke peloton staat de laatste weken bol van onhebbelijkheden, intriges, verdachtmakingen, scheldpartijen, handtastelijkheden en zelfs racistische taal. Afgelopen vrijdag barstte deze bom van opgekropte emoties in Marum, tijdens rit 5 van de Meerdaagse. De Fries René Hooghiemster werd uit koers gehaald door de jury nadat hij de Groninger Peter Merx, alias de Kolibri van Warfhuizen, tijdens de koers een oplawaai had verkocht.

Zelfs een ongelukkig eindigend gevecht om de derde plaats leidde tot een verbaal gevecht. Terwijl de gevallenen (Umberto Atzori en Paul de Haan) door EHBO-ers werden opgelapt, beten de coureurs elkaar lelijke verwensingen toe. Opgewonden omstanders konden met veel overredingskracht in toom worden gehouden.

Dat de sfeer in het peloton aardig verziekt is, maakte ook Sent Tissingh duidelijk. Deze 53-jarige Groninger, die nog altijd zijn mannetje staat bij de eliterenners, wordt als outcast behandeld door zijn jongere collega’s. Tissingh: “Je wilt niet weten wat ik tijdens zo’n koers allemaal naar mijn hoofd krijg geslingerd. Zo van: Ouwe lul, wat doe je hier te rijden. Of: Donder eens op ouwe zak. Blijkbaar vinden ze het niet leuk om met iemand van 53 te rijden. Er is geen enkele acceptatie en respect. Van normen en waarden hebben ze blijkbaar nog nooit gehoord.”

Dat ervoer recentelijk ook een donkere renner van De Stormvogels in Veendam. Die werd door sommige renners als volgt toegesproken: ”Hé neger, ga eens even aan de kant.” De stemming in het peloton raakte beneden peil na de Drentse Dorpenomloop, gewonnen door Jos Harms van de Noordelijke Wielervereniging Groningen. Volgens de broer (Niek) van eerder genoemde Hooghiemster was dat een gekochte overwinning. Later trok hij zijn bewering schielik in, maar sindsdien is de toon gezet. De heerschappij van de NWVG in veel koersen wekt veelal irritaties op.

Blijkbaar ook bij Rene Hooghiemster, die een hoofdrol speelde tijdens de incidentrijke koeers in Marum. Hooghiemster kreeg het boetekleed omgehangen van de dienstdoende jury in Marum en heeft dat ook ter plekke geaccepteerd. Sterker nog: hij legde zich zelf voor de slotetappe van de Meerdaagse in De Wilp een startverbod op, nadat hij de jury zijn excuses aanbood voor zijn agressieve gedrag. Inmiddels fietst hij weer in een Tjechische ronde.

Met de Lus van Roden in aantocht, de Moeder aller noordelijke criteriums, doen de renners er goed aan hun gedrag eens te herijken. Natuurlijk, wielrennen is een sport waarbij de emoties al snel hoog oplopen. Een kwak hier en een vloek daar, het gebeurt al sinds de oertijd van de sport. Wielrennen is ook geen sport voor doetjes. De sport was jarenlang het domein van de lower class. Jongens uit ‘nette’ families werden angstvallig van dit milieu weggehouden. En was er eens iemand die het wielrenverbod van de ouders wenste te negeren, dan gebeurde dat onder een valse naam.

Anno de jaren zeventig van de vorige eeuw is wielrennen gemeengoed geworden voor de Nederlandse jeugd. Een notariszoon, zoals Gerben Karstens ooit, wordt niet meer gek aangekeken. Het wemelt vandaag de dag van studenten en hoger opgeleiden bij de licentiehouders van de wielerbond. Des te verwonderlijker is het dat in het noordelijke peloton de klok qua normen en waarden een jaartje of tachtig wordt teruggedraaid.

Het is te hopen dat de ‘heren’ renners gaan beseffen dat ze op een hellend vlak rijden. Dat er een leider op staat die zegt: Tot hier en niet verder. Een patron, zoals ze in Frankrijk plegen te zeggen. Ook de dames en heren juryleden kunnen een bijdrage leveren, bijvoorbeeld door als ‘stille agenten’ langs de parcoursen te lopen of met behulp van een motard nauwlettend de handelingen in het peloton gade te slaan. Bij overtreden van de sportiviteitregels zouden gele en rode kaarten getrokken kunnen worden.

En wellicht kunnen de clubs hun fietsende leden eens aan cursus morele herbewapening onderwerpen.

 

Dick Heuvelman 

PS: Ben inmiddels door Rene Hooghiemster vanuit Tjechie gebeld. Hij had geen enkele moeite met de essentie en strekking van dit verhaal, maar wilde wel even twee feitelijke onjuistheden aan de kaak stellen. Niet hij maar zijn broer Niek betichtte Jos Harms van omkoping en niet de KNWU stelde hem op non-actief maar hij zelf. Verder vond hij een een 'goede column'. Rene Hooghiemster: "Ik fiets voor mijn plezier en dat doen we in feite allemaal. Daarom betreur ik het dat ik me zo heb laten gaan. Foute boel. We moeten gewoon weer met plezier gaan koersen."