Derde Helft (373)

Helaas, moet ik deze aflevering beginnen met een treurig bericht. In Beilen is oud-wielrenner John Kerstholt overleden. John mocht slechts 44 jaar worden nadat hij, zoals hij zelf zei, twee jaar geleden in de verkeerde (levens)waaier terecht was gekomen. Die van de alom gevreesde ziekte. Op mentale kracht probeerde hij nog van alles om het aan het al snel  dreigende onheil te ontkomen, maar het mocht niet baten.

John Kerstholt, geboren in de stad Groningen maar getogen in Muntendam, behoorde twee decennia geleden tot de elite van het noordelijke amateurpeloton. Hij maakte als wilskrachtige renner - zeg maar een stoemper - van WSV Emmen en de Noordelijke Wieler Vereniging Groningen indruk met het malen op grote verzetten, wat hem mijnerzijds de bijnaam de Museeuw van het Noorden opleverde. De Belgische klassiekerkoning van weleer Johan Museeuw, alias de Leeuw van Vlaanderen, zette op die manier tal van grote koersen naar zijn hand, onder meer het WK van Lugano in 1996.

De mooiste triomf van John Kerstholt was het winnen van de Omloop van de Veenkoloniën in 2000. Dat leverde aan de meet in Veendam onvergetelijke emotionele taferelen op, die gepaard gingen met rijkelijk vloeiende vreugdetranen. Niet alleen bij John, maar ook bij moeder Lineke. Datzelfde gebeurde toen hij als plaatselijk favoriet de Ronde van Muntendam op zijn naam schreef. Een veelwinnaar was John Kerstholt niet, maar met zijn koersinzicht en waaierexpertise droeg hij bij aan tal van zeges bij de ploegen waarvoor hij reed. Dat deed hij nadat hij was gestopt en ploegleider werd bij de Noordelijke Wieler Vereniging Groningen (NWVG) werd. Ook was John Kerstholt de eerste koersdirecteur van de Slag om Norg, de koers die over gedeeltelijk onverharde paden voert die mede dank zij hem een succesnummer is geworden op de nationale wielerkaart.

Met een stijlvolle uitvaart in de Stefanuskerk in Beilen is afscheid genomen van John, die een vrouw en twee kinderen achterlaat. Naast familie en vrienden waren ook wielervrienden als Jan, Allard en Addy Engels, Arend Dubbelboer, Freddy van der Werff en Ben Timmerman hierbij aanwezig. Addy Engels, één van de ploegleiders van de Jumbo Visma-ploeg, zong op indrukwekkende wijze het lied Friendship, waarbij hij zich zelf op de gitaar begeleidde.    

In het oefenprogramma van FC Groningen richting de seizoenstart van de eredivisie, is ook een wedstrijd met een speciaal tintje opgenomen. Het betreft een eerbetoon aan clubicoon Piet Fransen. Dat gebeurt op initiatief van Velocitas 1897, dat haar 125-jarig bestaan extra luister wilde bijzetten met een wedstrijd tussen de twee Groninger bekerwinnaars. Velo won de cup in 1934 en de FC deed dat in 2015, het jaar waarin Piet Fransen overleed. Die uitnodiging van Velo werd door de FC welwillend beantwoord en op 27 juli treden beide clubs aan voor de slag om de Piet Fransen Bokaal. Dat gebeurt in Hoogkerk bij HFC '15 omdat daar nog op gras wordt gevoetbald en dat was voor de profclub wel een voorwaarde. 

Piet Fransen is voor beide clubs van grote waarde geweest. Hij begon zijn carrière na de oorlog bij Velocitas, waar zijn vader Geert ook actief was. Fransen senior deed zelfs mee in de cupfinale van 1934, waarin Feijenoord na verlenging met 3-2 werd verslagen. Piet werd na de oorlog lid van de groenwitte club en ontpopte zich in het Stadspark al snel als de beste speler. Samen met zijn makker Bé Kuiper debuteerden ze in 1955 met Velo in het betaalde voetbal. In de tweede divisie onderscheidden beiden zich ook en dat leidde in 1956 tot een spraakmakende dubbeltransfer naar het rijkere GVAV, dat toen net naar de eredivisie was gepromoveerd. In het Oosterpark ontwikkelde Fransen zich zelfs tot international. Hij beëindigde zijn fraaie loopbaan als speler van FC Groningen, waar hij vervolgens nog vele jaren actief was als scout.

Kees Bijmolt heeft jarenlang furore gemaakt als wedstrijdleider van de Stadsloop in Appingedam, die onder zijn leiding uitgroeide tot een loopfestijn van internationale allure. Toen Kees daarmee stopte omdat hij het wat rustiger aan wilde doen, bleef zijn sporthart toch ronken. Dat leidde in 2017 tot de oprichting van een seniorenconvent, dat periodiek bijeenkwam voor een benen-op-tafel-gesprek met prominente sportmensen. Voor dit selecte gezelschap werden uitverkoren: Henk Kok (ex-anchorman RTV Noord), Roelof Hoekman (oud-sportredacteur van het Nieuwsblad van het Noorden en ex-doelman van ACV en Oranje Nassau), Hans Meijer (oud-keeper van Be Quick 1887 en voormalig trainer van Appingedam), Glenn Pinas (oud-coach van Donar, Red Giants en het Nederlands team), Romke Hoogstra (oud-topman Eurovoetbal en venuemanager van de UEFA) en schrijver dezes. Ze hebben het  eerste lustrum gehaald met gasten als Adriaan Helmantel (wielercoach), Dick Lukkien (voetbaltrainer), Jur Vrieling (springruiter), Nynke Klopstra (ex-topjudoka), Jochem Kamphuis (scheidsrechter betaald voetbal), Riemer van der Velde (oud-voorzitter SC Heerenveen), Gerard Kemkers (schaatscoach), Marcel Groninger (assistent-coach Jong Oranje), Mischa Visser (bondcoach bij de jeugd van de KNVB), Evert ten Napel (voetbalcommentator), Arjan Taay (volleybalcoach en laatstelijk Jacques J. d'Ancona (scheidsrechtersprominent).   

Derde Helft (372)

Er is een boek verschenen over Groningen en de Eerste Wereldoorlog. Maar, zal u direct denken, Nederland had daar toch geen last van, was immers neutraal? Dat klopt, maar zijdelings kreeg Nederland, en ook Groningen, te maken met dit wapengekletter tussen 1914 en 1918. Zo veel zelfs dat Henk van der Linden en Tom Sas er een boek van bijna 400 bladzijden over hebben geproduceerd. In hun boek staat ook een hoofdstuk over de Groninger sportwereld in die tijd. Die leed niet onder het oorlogsgeweld, maar profiteerde er zelfs van. Dat gold met name de voetballerij, want die kreeg fikse impulsen nadat 1500 Engelse militairen na een een verloren slag bij Antwerpen in Groningen werden geïnterneerd. Onder het zingen van de Tipperary-mars streken zij neer op het exercitieterrein van de  Rabenhauptkazerne achter het Sterrebos, waar een barakkenkamp was opgetrokken. Daar hoorde ook een sportveld bij en daarop werd naar hartenlust door de Engelse militairen gevoetbald en gerugbyd. Ze organiseerden een eigen competitie, maar al gauw werd er ook tegen Groninger clubs gevoetbald en die profiteerden dankbaar. Deze Engelse leerschool leidde indirect zelfs tot de enige landstitel van Be Quick in 1920. Eén van de geïnterneerden, Harry Waites, was als trainer-coach de grondlegger van dit unieke succes. Enkele jaren later - in 1924 - deed hij dat kunstje ook nog eens over bij Feijenoord.

Slechts corona kon de opmars van Velocitas 1897 stoppen in het zaterdagvoetbal. Maar nu deze pandemie (voorlopig?) de aftocht heeft geblazen, hebben de groenwitten dan eindelijk de tweede klasse bereikt. Met vlag en wimpel zelfs. Dat is echter nog niet het einddoel. Dat is minimaal de eerste klasse. Maar er is toch een kink in deze succesvolle kabel gekomen. Velo ziet met lede ogen haar meest scorende spelers vertrekken. Topschutter Quinn Mekel houdt het voetbal voor gezien om zich meer te kunnen richten op zijn sportschool en Sam Wormmeester, ook een jongen die het net gemakkelijk vindt, maakt een transfer naar Buitenpost. De ambitieuze Friese hoofdklasser schijnt Wormmeester een aantrekkelijke aanbieding te hebben gedaan. Samen was het duo Quinn & Sam afgelopen seizoen goed voor liefst 64 goals. Eerstgenoemde kwam tot 41 treffers, Wormmeester trof 23 keer de roos.

Er is nog een Velocitaan heengegaan, maar deze voor eeuwig. Het is niemand minder dan Maarten Gnodde. Geen groot voetballer, maar wel een kei van een vrijwilliger. Niet alleen op de velden in het Stadspark. maar ook heeft hij veel verdiensten gehad voor het er ziele gegane Eurovoetbal, dat overigens misschien volgend jaar uit de as zal herrijzen. Maar dan zonder Maarten Gnodde, die na jaren van afnemende gezondheid op 84-jarige leeftijd is overleden. Gnodde was als iconische chef vervoerszaken van Eurovoetbal zo ongeveer de meest door speaker Sierd de Vos omgeroepen man van het toernooi. Dat ging dan meestal zo. "Attentie Maarten Gnodde, Real Madrid wacht op vervoer." Lang duurde dat dan niet meer, want Maarten Gnodde regelde dat soort zaken stante pede. 

Bij een andere voormalige voetbalgrootmacht in de stad Groningen, GVAV Rapiditas, zijn het feestweken. Net als Velo is het vlaggenschip van blauwwitten gepromoveerd, zij naar de eerste klasse van het zondagvoetbal. Bestuurslid Ronald Senechal vervuld van trots: "Dat hebben we met allemaal eigen spelers gedaan en bij ons gaat ook niemand weg. Volgende week valt er nog meer te feesten op Kardinge, want dan wordt het uitgestelde eeuwfeest gevierd. Dat zou vorig jaar al gebeurd moeten zijn, want GVAV dateert van 26 januari 1921. Echter, ook hier verziekte corona de boel letterlijk en figuurlijk. In het kader van alle festiviteiten is het clubhuis in een tijdelijk museum veranderd, met uiteraard ook veel herinneringen aan de tijd dat GVAV anno 1956 de eerste noordelijke eredivisieclub was. 

We blijven ook nog even afscheid nemen, want ook de absolute topscorer van het noordelijke amateurvoetbal, Freddy de Grooth, houdt het voor gezien. Hij wordt trainer van zijn club Groninger Boys. De Grooth, door Dagblad-verslaggever Paul Zweverink gezegend als het lekker beklijvende Freddy Frikandel (hij lustte er na een training wel drie), heeft er na een rondgang langs diverse clubs liefst 544 doelpunten op zijn naam geschreven. Een record dat niet snel verbeterd zal worden. Quinn Mekel leek nog een kanshebber, maar de zoon van basketbalbalcoach Anjo Mekel stopt er dus ook mee. Nog even de clubs waar de fors aan de maat zijnde De Grooth veelal de gevierde man was: PKC, Pelikaan S, GVAV, VVK, DIO Groningen en Groninger Boys. 

En dan was er nog het afscheid van Henk Krans. Hij was ruim een halve eeuw een graag geziene arbitrale verschijning op de noordelijke voetbalvelden. Maar ook voor hem is de tijd van gaan - op 73-jarige leeftijd - gekomen. Op de laatste zaterdag van mei floot hij zijn laatste wedstrijd, Jong FC Lewenborg 1 vs Jong GVAV Rapiditas 2. Tien minuten voor tijd kreeg hij de rode kaart van zijn zoon en kon hij gaan douchen. Via een erehaag van de spelers van beide clubs en zwaaiend met een fraaie bos bloemen verliet hij het veld. Een carrière van liefst 52 jaar zat er op. Gertjan Lania was zijn vervanger voor de slotfase, waarna de arbitrale good old in de kantine van de Lewenborgers nog hartstochtelijk werd toegezongen en met een shirt van deze FC uitgezwaaid. Krans gaat overigens nog niet verloren voor de scheidsrechterij. Hij blijft actief lid van de succesvolle scheidsrechtersvereniging Groningen en Omstreken en gaat als waarnemer van de KNVB wedstrijden bezoeken.